Obsesyonlar (takıntı-saplantı), tekrar tekrar akla gelen,  günlük yaşamla ilgili endişelerden farklılık gösteren, kontrol edilemeyen, devamlılık gösteren düşünceler, hayaller ve isteklerdir. Bu düşünce, hayal ve istekler benliğe yabancıdırlar; deneyimleyen kişiler tarafından kişiliklerine aykırı ve uygunsuz olarak değerlendirilebilirler. Kişiler birbirlerinden farklı türde obsesyonlar geliştirebilmektedirler. Kirlilik korkuları (kirli olduğu düşünülen nesne veya kişilerle temasa geçmenin sonucu olarak kirlenme, zarar görme korkusu), cinsel obsesyonlar (istenmeyen cinsel düşüncelerin varlığı), saldırganlık obsesyonları (kendine veya başkalarına zarar vermeye yönelik düşünce veya hayalleri), dini obsesyonlar (ayıp ya da günah kabul edilen konular hakkında düşünceler) yaygın olarak görülen obsesyonlardandır.

 

Kompulsiyonlar (zorlantılar), kişilerin mantıksız bulmalarına rağmen gerçekleştirmeye devam ettikleri, yapmak zorunda hissettikleri, tekrarlayan eylemler ve zihinsel aktivitelerdir. Yıkama (kir bulaştığı endişesiyle kişinin tekrarlı olarak yıkanması, nesneleri temizlemesi) , kontrol etme (kapı, pencere, elektrikli ev aletleri, okunan yazının vb tekrarlı kontrolü), biriktirme (kişilerin herhangi bir değeri olmayan nesneleri toplaması ve biriktirmesi) kompulsiyonlara örnektir.

 

Obsesyonlar ve kompulsiyonlar kişilerde kaygı ve sıkıntı yaratabilmekte, gündelik yaşamı ve işlevselliği önemli ölçüde etkileyebilmektedir.