Özgül fobiler belirli bir nesne ya da durumdan aşırı şekilde korkma ve bu nesne ya da durumlardan kaçınma olarak tanımlanabilir.

 

Fobik uyaranlar aşağıdakilerden biri olabilir:

 

Kan, enjeksiyon, yara tipi: Kan veya yara görme, invaziv tıbbi girişimler

Hayvan tipi: Kedi, köpek, yılan vb.

Doğal çevre tipi: Yüksek yerler, açık deniz, gök gürültüsü vb.

Durumsal tip: Asansöre binme, karanlıkta olma, uçağa binme vb.

Diğer: Yüksek ses, kostume karakterler vb.

 

 

Özgül fobiler kişilerin yaşamlarını önemli ölçüde kısıtlayabilir. Örneğin, hayvan fobileri kişinin evden çıkamamasına, geçmesi gereken yolları değiştirmesine vb yol açarak hayatını önemli oranda kısıtlayabilir. Yükseklik korkusu olan kişi yükseğe çıkmayı gerektiren işlerde çalışamayabilir. Uçak fobisi olan kişi uçakla seyahat edemeyebilir. Kan fobisi olan kişi hastaneye gitmekten kaçınabilir.

 

Özgül fobi geliştiren bireyler korktukları durum veya nesnenin yarattığı tehlikeyi olduğundan fazla; bu tehlikeyle başa çıkma güçlerini ise olduğundan az olarak değerlendirme eğilimindedirler. Genelde fobik uyaranla kaçınma yolu ile baş etmeye çalıştıklarından korkularının gerçekdışı olduğunu deneyimleyemezler.

 

Özgül fobilerin tedavisinde davranışçı müdahaleler ve bilişsel müdahaleler yaygın olarak kullanılmaktadır.